pierwsza polowa marca w historii israela...

[dana]

rok temu zaczelam historie israela w polowie marca, dokladniej 13 marca... teraz bedzie ta pierwsza polowa do zamkniecia roku...



1 marzec


1799 – napoleon wjezdza do ramle, ktora poddaje sie bez oporu...


1866 – pierwszy zorganizowany atak na zydowska osade w erec israel: arabowie z sasiednich wiosek napadaja na petah tikve w celu zagrabienia mienia mieszkancow osady... w domu zeracha brenta, najwiekszym i najlepiej zbudowanym ukrywaja sie farmerzy, robotnicy, kobiety i dzieci... jednemu z farmerow udaje sie uciec do yaffo i wezwac pomoc i przybyli zolnierze tureccy aresztuja i zwiazuja lancuchami 16 szejkow, ktorych zabieraja do yaffy i tam skazuja ich na chloste i wiezienie...


1920 – yosef trumpeldor, przywodca syjonistyczno-socjalistyczny, bojownik, zostaje ciezko ranny podczas walki z arabami, ktorzy wdarli sie pod pretekstem do tel hai i umiera w drodze do kfar giladi... jego ostatnie slowa: 'nie wazne, warto umrzec dla kraju' staly sie symbolem w kulturze israelskiej...  pisarz yosef brenner (ktory zostanie zamordowany poltora roku pozniej w rozruchach yaffy) napisal w nastepstwie wydarzen tel hai: 'trumpeldor powiedzial przed smiercia warto umrzec dla kraju – szczesliwy ten, ktory umarl z ta swiadomoscia i z tel hai w glowie'...

tel hai w latach 20 ubieglego stulecia



podworze na ktorym zginal trumpeldor



1922 – w jerozolimie przychodzi na swiat itzchak rabin, przyszly szef sztabu generalnego cahalu i premier israela...

 


1945 – perec goldstein, 21, najmlodszy ze spadochroniarzy yishuwu, zostaje zamordowany przez niemcow w obozie koncentracyjnym oranienburg...

 


1953 – nahal zaklada placowke w ein gedi, ktora 3 lata pozniej zamieni sie w kibuc ein gedi...

 


1947 – etzel podklada 3 ladunki wybuchowe w jerozolimskim klubie oficerow brytyjskich 'goldschmith'... w wybuchu ginie 17 brytyjskich oficerow i zolnierzy i 37 zostaje rannych...




1973 – terrorysci 'palestynskiej' organizacji czarny wrzesien atakuja ambasade saudyjska w chartumie, sudan i biora 10 znajdujacych sie tam na przyjeciu dyplomatow jako zakladnikow, zadajac zwolnienia wiezniow w usa i israelu... zadanie to nie zostaje wypelnione i po zwolnieniu dyplomatow arabskich, terrorysci morduja ambasadora usa i jego zastepce oraz ambasadora belgii... o zaplanowanie i wykonanie tego zamachu oskarzono owp i arafata...

pogrzeb obu dyplomatow amerykanskich
 

[kasiak]

Bóg jeden wie, kiedy to było dokładnie, ale w 1986 roku izraelska firma Mepro w kibucu Hagoshrim sprzedała pierwszy domowy depilator. Właśnie wyczytałam tę informację w kobiecym piśmie.

[dana]

nigdzie nie widzialam tej informacji, a mam kilkanascie roznych stron, ktore sprawdzam dzien w dzien co sie dzialo.... poszukam tego...

[dana]

2 marzec


1893 – w wolkowysku na bialorusi przychodzi na swiat eliyahu golomb, jeden z zalozycieli i 'niekoronowany dowodca' hagany, jeden z projektantow zydowskich sil obronnych w erec israel podczas mandatu brytyjskiego...




1939 – kol zion ha-lochemet (glos walczacego syjonu), radiowa stacja etzel i pierwsza tajna w erec israel, rozpoczyna jej transmisje odgwizdaniem hymnu lehi hayalim almonim (anonimowi zolnierze), ktory napisal abraham stern i bedzie nawac w jezykach hebrajskim, angielskim i arabskim...




https://www.youtube.com/watch?v=7b5y6Qy7QlA 


1947 – w odpowiedzi na atak etzel na klub brytyjskich oficerow goldsmith w jerozolimie, brytyjczycy wprowadzaja stan wojenny w zydowskiej czesci jerozolimy, w tel avivie, ramat ganie, bnei braku i w petah tikvie, ktory bedzie trwal 16 dni...

zdjecie z the illustrated london news, 15 marzec 1947, harry devey
 


1950 – poczatek regularnej pasazerskiej linii kolejowej z haify do jerozolimy przez lod, gdzie wchodzili pasazerowie przybyli z dworca poludniowego w tel avivie)...


1983 – rozpoczyna sie najwiekszy israelski strajk lekary, ktory potrwa 4 miesiace...




2002 – w zamachu samobojczym w ortodoksyjnej dzielnicy beit israel, lezacej na granicy miedzy zachodnia a wschodnia jerozolima ginie 10 osob, w tym dwoje niemowlat i 3 dzieci i okolo 60 osob zostaje rannych... 4 zabitych to czlonkowie tej samej rodziny z rishon le-zion... brygady meczennikow al aksy biora na siebie odpowiedzialnosc...
ten zamach daje poczatek fali terroru w tym miesiacu, zwanym dzisiaj 'czarnym marcem', w ktorym ginie 135 israelczykow...

 

[dana]

Bóg jeden wie, kiedy to było dokładnie, ale w 1986 roku izraelska firma Mepro w kibucu Hagoshrim sprzedała pierwszy domowy depilator. Właśnie wyczytałam tę informację w kobiecym piśmie.

sprawdzilam... rzeczywiscie... nazywa sie ten depilator epilady... pojecia nie mialam... moze dlatego, ze uwazam, ze zwykla zyletka tez robi co trzeba...

http://www.epilady.co.il/htmls/home.aspx

[kasiak]

No proszę, ja w zamierzchłej przeszłości miałam właśnie depilator epilady i wcale nie wiedziałam, że jest z Izraela. Jaki ten świat mały! 

[dana]

 

[lipniaczek]

..a jaki ten Izrael wielki...

[dana]

 

[dana]

3 marzec


1859 – w perejaslawiu przychodzi na swiat szalom nachumowicz rabinowicz, znany pozniej jako shalom aleichem (albo po zydowsku sholem aleichem), jeden z najwiekszych pisarzy w jezyku zydowskim... (wikipedia angielska podaje date jego urodzenia 2 marca, ja sie trzymam wikipedii hebrajskiej)...




1912 – w nowym jorku powstaje federacja kobiet syjonistycznych w ameryce, zalozona przez grupe kobiet pod przewodnictwem henrietty szold, ktorej celem jest skierowanie dzialalnosci kobiet na rzecz praktycznego syjonizmu w dziedzinie medycyny w erec israel...






przychodnia tipat chalav (kropla mleka – te przychodnie istnieja do dnia dzisiejszego) nalezaca do hadassy, w jerozolimie
 


1945 – po raz pierwszy brygady zydowskie z erec israel znajdujace sie we wloszech biora udzial w walce o rzeke senio pod flaga zydowska...




1948 – hagana wysadza w powietrze szyny kolejowe 'pociagu doliny' na moscie miedzy kibucami gesher i ashdot yakov, ktorego czesc znajdowala sie na terenie jordanii w okregu naharayim...


1971 – w jerozolimie odbywa sie pierwsza demonstracja czarnych panter, ruchu protestu israelskiego mlodziezy, drugiego pokolenia imigrantow z krajow arabskich... 

 


1996 – dokladnie w tydzien po zamachu na jerozolimski autobus no 18, nastepny zamach na autobus tej samej linii, w ktorym ginie 19 osob i 8 zostaje rannych...

 


2002 – 'czarny marzec': w zamachu na checkpoint kolo ofry w samarii ginie 7 zolnierzy i 3 cywilow israelskich... brygady meczennikow al aksy biora na siebie odpowiedzialnosc...

[dana]

4 marzec


1925 – polozenie kamienia wegielnego pod nowy budynek gazety haaretz, ktorej siedziba zostaje przeniesiona z jerozolimy do tel avivu...




1947 – imigracyjny statek suzana, ktory zostaje przemianowany na hebrajska nazwe shabtai lozinski (wybitny dzialacz syjonistyczny) wyplywa z wloskiego portu metaponto z 650 nielegalnymi imigrantami w kierunku erec israel...


1957 – rudolf kastner, oskarzony o kolaboracje z niemcami, zostaje ciezko ranny w zamachu w tel avivie i umiera 15 marca, nie doczekawszy sie uniewinnienia, ktore przyszlo prawie rok pozniej... mord kastnera uwazany jest za pierwszy polityczny mord w israelu...




1984 – amos schocken, dyrektor generalny grupy haaretz, zawiadamia o powstaniu nowej gazety hadashot (wiadomosci), ktorej publikacja zakonczy sie w roku 1993...




1996 – w zamachu samobojczym w dizengoff center w tel avivie ginie 13 osob i 125 zostaje rannych... hamas bierze na siebie odpowiedzialnosc...






2001 – w zamachu samobojczym w natanii gina 3 osoby i ponad 60 zostaje rannych... jest to pierwszy zamach w drugiej intifadzie, w ktorym zostaja zamordowani israelczycy...

[dana]

5 marzec


1948 – wojna wyzwolencza: fawzi al qawuqji przekracza jordan i wchodzi do erec israel na czele 500 wolontariuszy arabskiej armii wyzwolenczej...




1949 – wojna wyzwolencza: poczatek operacji uvda, ostatniej operacji cahalu w tej wojnie, ktora ma na celu zdobycie negevu i eilatu...  pierwsze sily brygady negev opuszczaja rano beer sheve i dochodza przed zmrokiem do okregu beer tuvia i jeszcze troche bardziej na poludniu... tego samego dnia opuszczaja beer sheve rowniz sily golani w kierunku ein hatzev (dzisiaj hatzeva)...








1953 – po raz pierwszy benzyna drozeje o 20 prutot za litr... (wtedy mielismy lire i prute, potem przyszla agora)

 


1974 – cahal wycofuje sie z zachodniego brzegu kanalu sueskiego w ramach umowy z egiptem...


2002 – w zamachu samobojczym w autobusie egged w afuli ginie jedna osoba i kilkadziesiat zostaje rannych... jihad islamski bierze na siebie odpowiedzialnosc...


2003 – w zamachu samobojczym na autobus no 37 w haifie ginie 17 osob i 53 zostaja ranne... hamas bierze na siebie odpowiedzialnosc...

[dana]

6 marzec


1946 – czlonkowie 'anglo-amerykanskiego komitetu sledczego do spraw palestyny' (anglo-american committee of inquiry on palestine) przybywaja do jerozolimy i zakwaterowywuja sie z imce...

przed kotelem



https://www.youtube.com/watch?v=mDUXDgKoki8


1949 – wojna wyzwolencza: operacja uvda – glowne sily brygady negev docieraja samolotami do prowizorycznego lotniska sde abraham... w tym czasie brygada golani posuwa sie pustynna droga w kierunku um rashrash, usuwajac po drodze polozone przez legion arabski miny i zdobywaja ein yahav...




1957 – cahal rozpoczyna wycofywanie sil z gazy po operacji kadesh...

zolnierz cahalu i jugoslowianski zolnierz z sil onz oznaczaja nowa linie wycofania sie, 25 km od el arish, 15 styczen 1957...





1975 –zamach w hotelu savoy w tel avivie: 5 marca o godzinie 23:15 na plaze w tel avivie przybywaja 2 lodzie gumowe z terrorystami fatahu, zostaja zauwazeni przez patrol policyjny, ktory wystrzeliwuje w nich i doprowadza do wybuchu najedej z lodzi zaladowanej wyposazeniem do walki... terrorysci szybko schodza na lad zostawiajac wiekszosc ekwipunku w lodziach... wdzieraja sie do pobliskiego 3-pietrowego hotelu savoy, zabijaja recepcjoniste hotelu, zabieraja kilku  gosci hotelowych jako zakladnikow i przeprowadzaja ich na najwyzsze pietro hotelu... po polnocy przybywaja na miejsce sily sayeret matkal... terrorysci zadaja zwolnienia 20 uwiezionych terrorystow, w tym arcybiskupa hilariona capucci i samolotu i groza zabiciem wszyskich zakladnikow, jesli ich zadania nie beda wykonane w ciagu 4 godzin... pertraktacje z silami bezpieczenstwa prowadza przy pomocy jednej z zakladniczek, kochavy levi, ktora zna arabski i podczas ponad 2-godzinnych rozmow przekazuje w sposob zawoalowany dokladna informacje o terrorystach i zakladnikach... na jej prosbe terrorysci zwalniaja 60-letniego turyste z niemiec, ktory lezy ciezko ranny przy wejsciu do hotelu, levi wyciaga go nad ranem z hotelu przekazujac go dwom przechodniom i zamiast samej uciec, wraca do hotelu, jak obiecala terrorystom... po 5 nad ranem wdzieraja sie do hotelu 4 grupy z sayeret matkal i terrorysci aktywizuja material wybuchowy w pokoju, w ktorym znajduja sie zakladanicy... od wybuchu zawala sie czesc najwyzszego pietra hotelu... w walce ginie 7 terrorystow i jeden dostaje sie w rece zolnierzy, ktorzy uwalniaja 5 zakladnikow, w tym kochave levi... w zamachu tym ginie 8 zakladnikow i 3 zolnierzy cahalu... byl to pierwszy zamach terrorystyczny wykonany przez fatah przez wdarcie sie z morza... 
















kochava levi po jej uwolnieniu


i dzisiaj, z mezem


hotel savoy po zakonczeniu akcji...

[dana]

7 marzec


1799 – napoleon zdobywa yaffo i jego zolnierze masakruja kazdego, na kogo natrafiaja na ulicach: zydow, muzulmanow i chrzescijan... ginie tam tysiace mieszkancow miasta i ich mienie zostaje zrabowane...


1949 – wojna wyzwolencza: w ramach operacji uvda dywizja aleksandroni rozpoczyna mivtza yitzuv (operacja stabilizacji) w celu zdobycia okregu ein gedi i w ktorej bierze udzial rowniez hel ha-yam...




1949 – wojna wyzwolencza – operacja uvda: w ciagu dnia batalion jeepow golani dochodzi do ein hatzeva, zdobywa ein yahav, ktory sluzyl jako przednia pozycja legionu jordanskiego i po usunieciu przez saperow min wokol tego miejsca (doswiadczeni zolnierze patrolowi palmachu dolaczaja sie do golani biorac czesc w poszukiwaniach min),
droga do posuniecia sie w kierunku um rashrash zostaje otwarta...






1965 – jeden z najlepszych szpiegow mossadu, wolfgang lotz, zostaje zaaresztowany w egipcie... skazany na dozywocie, zostaje zwolniony w ramach wymiany jencow wojennych w roku 1968...

 


1988 – zamach na 'autobus matek' (autobus dowozacy pracownikow do osrodka badan atomowych w dimonie, w wiekszosci kobiet): 3 terrorystow fatahu wdziera sie do israela z egiptu, porywaja wojskowy samochod, w ktorym znajduje sie 4 nieuzbrojonych oficerow cahalu w cywilu. ktorym udaje sie uciec i jada nim do skrzyzowania arara na negevie, tam opanowuja autobus i groza zamordowaniem pasazerow, jesli israel nie zwolni wiezniow 'palestynskich'... na miejsce przybywa jednostka yamamu (elitarna jednostka magabu do walki z terrorem), ktora opanowuje autobus zabijajac wszystkich trzech terrorystow, ktorzy wczesniej zdazyli zabic 3 pasazerow... zamach ten uwazany jest za jeden z powodow, ktore doprowadzily do likwidacji abu jihada w tunisie kilka tygodni pozniej...








2002 – zamach w atzmonie: terrorysta przecina podwojny plot wokol osiedla atzmona w gush katif, otwiera ogien jednoczesnie rzucajac granaty w grupe uczniow przytowawczej szkoly wojskowej i morduje 5 mlodych 18-latkow, raniac jeszcze 23 osoby...

 

[dana]

8 marzec


1936 – w dolinie yezreel powstaje kibuc hazorea...








1946 – chaim weiznman sklada zeznania przed 'anglo-amerykanskim komitetem sledczym do spraw palestyny'...




1947 – imigrancki statek ben hecht z 599  nielegalnymi imigrantami, ktory wyplynal z francuskiego portu 1 marca, zostaje rozpoznany przez brytyjskie samoloty i w ciagu krotkiego czasu 2 brytyjskie niszczyciele dolaczaja sie do statku i doprowadzaja go do portu w haifie wszyscy imigranci zostaja deportowani na cypr...



brytyjski niszczyciel kolo ben hecht





1949 – wojna wyzwolencza: operacja uvda: droga do um rashrash jest juz otwarta, brygady golani i negev zaczynaja konkurowac, ktora z nich pierwsza dotrze do zatoki... tego samego dnia posuwajaca sie naprzod jednostka golani okraza oddzial jordanski, ktory probowal zablokowac droge w okregu ein omar odpycha jordanczykow bez jednego strzalu...

golani podczas tej operacji...



1949 – david ben gurion przedstawia w knesset pierwszy rzad israela...




1957 – zakonczenie 22-godzinnego wycofywania sie sil cahalu z synaju po operacji kadesh (wojna synajska)...

ladowanie ekwipunku n lodzie hel ha-yam w el arish...



1969 – oficjalne rozpoczecie wojny wycienczajacej po tym, jak prezydent egipt nasser oglasza koniec rozejmu... celem egiptu jest wycienczenie israela i zmuszenie go do oddania terenow zdobytych podczas wojny 6-dniowej na synaju i nazwe dal jej nasser... wojna ta potrwa do 7 sierpnia 1970 roku, pozostawi obie strony wycienczone: straty egipskie wyniosa ponad 10 tysiecy zabitych egipcjan i 58 zabitych zolnierzy sowieckich, israel zaliczy 367 zabitych i 999 rannych...
















1979 – rzad zatwierdza plan zahamowania inflacji: sankcje ekonomiczne, zmniejszenie budzetu o 3%, podniesienie podatku od nieruchomosci o 2% i wzrost cen podstawowych produktow...